AMPHORA TARİHÇESİ
Kelime kökeni olarak "amphi" yani çift taraflı ve "pherein" yani taşımak anlamındaki sözcüklerin birleşiminden oluşmuştur .Latince amphora < Antik Yunanca ?µ?????? (amphoreús, amphiphoreús)Antik Yunanca'da, phoreús taşıyan ve amphi her ikisi, iki yanlı, çepeçevre anlamındadır.Dibinin sivri oluşu üçüncü kulp özelliği ve teknede hacimden kazanmak amacıyla yapılmıştır.
İç izolasyonlarında beyaz şarap ve bazı likitlerde reçine, sakız, mazı katranı kullanılmıştır.
Toplumsal kültürlere göre şekil ve kulp değiştiren amphoraların bazılarının üzerlerinde amphora yapıcısının veya satın alan kişiye özel amblem veya simgeler bulunmaktadır.
Amphoranın ağzı, ağız çapına uygun, gene pişmiş topraktan yapılan bir parçayla kapatılıp bal mumuna daldırılırdı ve ağzı bez ve ip parçalarıyla kapatılırdı.
Ortalama 16 – 27 litre arasında likit alan amphoralar dönemin bir ölçü birimi olarak da kullanılıyordu. Taşımacılıkta üst üste bindirilen amphoralar, aralarına çeti ( Akdeniz’e özgü dikenli bir bitki) yerleştirilip süspansiyon sağlanmakta ve kırılmaları engellenmekteydi.
Yörelere göre değişen amphoralar, taşıdıkları malzemelere göre değişik formlarda üretilmekteydi.
Bir Akdeniz kültürü olan amphoralar bakliyat, hububat, şarap, zeytinyağı, reçine, balık yumurtası, balık, yunus yağı, iç yağı, hayvansal gıdalar, su ve benzeri likit ve katı malzemeleri taşımış yüzyıllarca.
Denizden çıkarımı ve satışı yasal olmadığından, balıkçıların ağına takılan amphoralar, bürokratik engellerden dolayı kırılmış çoğu kez.
Günümüzde özel koleksiyonerler tarafından müze raporlu olarak temin edilebilmekte. Fakat bürokrasinin zorlukları bir Akdeniz kültürü olan amphoraların gün ışığına çıkmasını engellemekte.
Akdeniz’in maviliklerinde yalnızlığına terkedilmiş ve bilinçsizce çıkarımlar sonucu kıyıda köşede sözde dekor olarak yer alan amphoralar ağlamakta…
İşte bundandır Akdeniz’in tuzlu oluşu.
Böylesine bürokratik engeller karşısında bu eski Akdeniz kültürünü yeniden yaşatmak ümidiyle 1/1 ölçek ve tam ebatlarında, üzeri kekamoz kaplı, denizden çıkmış orijinal görünümlü yasal olarak satın alabilecek amphoralar üretilmektedir
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder